[ADO.NET Tutorial] Lesson 01: Giới thiệu về ADO.NET

Lesson này sẽ giới thiệu các khái niệm chính của ADO.NET và các đối tượng mà bạn sẽ học trong các bài tiếp theo.

Ngoài việc hiểu rõ hơn về khái niệm ADO.NET, bạn sẽ được biết thêm về các khái niệm cơ bản khác như data provider và các đối tượng connection, command, DataReader, DataSet, DataAdapter.

Giới thiệu

ADO.NET là một bộ các thư viện hướng đối tượng (OOP) cho phép bạn tương tác với dữ liệu nguồn. Thông thường thì dữ liệu nguồn là một cơ sở dữ liệu (database), nhưng nó cũng có thể là file text, exel hoặc XML. Theo những mục tiêu của hướng dẫn này, chúng ta sẽ chỉ xem xét tới cách ADO.NET làm việc với database.

Như bạn có thể biết rằng, có rất nhiều loại database hiện nay như Microsoft SQL Server, Microsoft Access, Oracle, Borland Interbase, và IBM DB2,… Để làm rõ hơn phạm vi của loạt bài này, tất cả ví dụ sẽ sử dụng SQL Server.

Data Provider

Chúng ta biết rằng ADO.NET cho phép tương tác với các loại dữ liệu và kiểu database. Mỗi loại dữ liệu cần một cách thức khác nhau để có thể truy xuất. Các loại dữ liệu cũ sử dụng giao thức ODBC, các loại dữ liệu mới hơn sử dụng giao thức OleDb. Vì vậy cần có một thư viện thống nhất để làm việc với chúng, đây chính là lý do mà ADO.NET được tạo ra.

ADO.NET cung cấp một cách thức chung để tương tác với nguồn dữ liệu, nhưng với mỗi loại dữ liệu bạn phải sử dụng một thư viện khác nhau. Các thư viện này được gọi là Data Provider và thường được đặt tên theo giao thức hoặc loại dữ liệu mà chúng cho phép bạn truy xuất. Table 1 liệt kê các data provider phổ biến, tiền ố (prefix) API mà chúng sử dụng và kiểu dữ liệu mà bạn có thể làm việc.

table 1.  ADO.NET Data Providers are class libraries that allow a common way to interact with specific data sources or protocols.  The library APIs have prefixes that indicate which provider they support.

Một ví dụ có thể giúp bạn hiểu nghĩa của API prefix. Một trong những đối tượng ADO.NET bạn sẽ học là connection, chúng cho phép thiết lập một kết nối đến nguồn dữ liệu. Nếu bạn dùng OleDb Data Provider để kết nối, bạn sẽ cần dùng để đối tượng connection tên là OleDbConnection. Tương tự, đối tượng connection sẽ dùng prefix là Odbc hoặc Sql cho đối tượng OdbcConnection hoặc SqlConnection để kết nối với nguồn dữ liệu tương ứng. Như đã nói lúc đầu, ta sẽ học cách làm việc với SQL Server nên các đối tượng API của chúng ta sẽ có prefix là Sql.

(Vẽ theo hình minh họa “ADO.NET data access architecture” từ MSDN

Các đối tượng của ADO.NET

ADO.NET bao gồm nhiều đối tượng bạn có thể dùng với dữ liệu. Phần này giới thiệu một vài đối tượng chính bạn sẽ sử dụng. Theo tiến độ trong các bài viết sau, bạn sẽ khám phá thêm nhiều đối tượng ADO.NET và cách chúng được sử dụng trong mỗi lesson riêng. Các đối tượng dưới đây bắt buộc bạn phải biết để làm việc với dữ liệu khi dùng ADO.NET.

SqlConnection

Để tương tác với database, bạn phải có một kết nối tới nó. Kết nối giúp xác định database server, database name, user name, password, và các tham số cần thiết để kết nối tới database. Một đối tượng connection được dùng bởi đối tượng command vì thế chúng sẽ biết database nào để thực thi lệnh.

SqlCommand

Quá trình tương tác với database cần phải biết hành động nào bạn muốn xảy ra. Điều này được thực hiện bởi đối tượng command. Bạn dùng đối tượng command để gửi một câu lệnh SQL tới database. Một đối tượng command dùng một đối tượng connection để xác định database nào sẽ được truy xuất. Bạn có thể dùng một đối tượng command riêng lẻ để thực thi lệnh trực tiếp, hoặc để gắn một tham chiếu của đối tượng command cho một SqlDataAdapter – đối tượng giữ các command sẽ làm việc trên một nhóm dữ liệu như sẽ đề cập tới trong phần dưới.

SqlDataReader

Nhiều thao tác dữ liệu đòi hỏi bạn chỉ lấy một luồng dữ liệu để đọc. Đối tượng data reader cho phép bạn lấy được kết quả của một câu lệnh SELECT từ một đối tượng command. Để tăng hiệu suất, dữ liệu trả về từ một data reader là một luồng dữ liệu fast forward-only. Có nghĩa là bạn chỉ có thể lấy dữ liệu từ luồng theo một thứ tự nhất định. Mặc dù điều này có lợi về mặt tốc độ, nhưng nếu bạn cần phải thao tác dữ liệu, thì một DataSet sẽ là một đối tượng tốt hơn để làm việc.

DataSet

Đối tượng DataSet là một thể hiện của dữ liệu trong bộ nhớ. Chúng chứa nhiều đối tượng DataTable, bên trong DataTable lại có nhiều column và row, giống như các database table thông thường. Bạn thậm chí có thể định nghĩa dữ liệu giữa các table để tạo các quan hệ parent-child. DataSet được thiết kế đặc biệt để giúp quản lý dữ liệu trong bộ nhớ và để hỗ trợ các thao tác không cần kết nối (disconnected) trên dữ liệu. DataSet là một đối tượng được dùng bởi tất cả Data Provider, đó là lý do tại sao nó không có một Data Provider prefix trong tên gọi.

SqlDataAdapter

Đôi lúc dữ liệu mà bạn làm việc là read-only và bạn ít khi cần thay đổi dữ liệu nguồn. Vài trường hợp cần lưu trữ tạm dữ liệu trong bộ nhớ để hạn chế truy xuất đến database. Data adapter làm điều này dễ dàng bằng cách giúp bạn quản lý dữ liệu trong chế độ ngắt kết nối. Data adapter sẽ đổ vào DataSet khi đọc dữ liệu và thực hiện thay đổi dữ liệu một lượt vào database.

Data adapter chứa một tham chiếu đến đối tượng connection và mở/đóng kết nối tự động khi đọc và ghi dữ liệu vào database. Hơn nữa, data adapter chứa đối tượng command cho những thao tác SELECT, INSERT, UPDATE và DELETE trên dữ liệu. Bạn sẽ có một data adapter được định nghĩa cho mỗi table trong một DataSet và nó sẽ quản lý các giao tiếp với database cho bạn. Tất cả những gì bạn cần làm là chỉ cho data adapter khi nào nạp hoặc ghi vào database.

Tổng kết

ADO.NET là một kĩ thuật .NET để thao tác với nguồn dữ liệu. Bạn có một vài Data Provider, cho phép bạn giao tiếp với các nguồn dữ liệu khác nhau, dựa trên giao thức mà chúng dùng hoặc kiểu database. Không cần quan tâm đến điều này, với mỗi Data Provider được sử dụng, bạn sẽ dùng các đối tượng tương tự nhau để thao tác với dữ liệu. Đối tượng SqlConnection cho phép bạn quản lý một kết nối đến nguồn dữ liệu. SqlCommand cho phép bạn gửi lệnh đến dữ liệu. Để đọc dữ liệu nhanh theo cơ chế forward-only, sử dụng SqlDataReader. Nếu bạn muốn làm việc với dữ liệu đã ngắt kết nối, dùng một DataSet và hiện thực việc đọc và ghi đến dữ liệu nguồn bằng một SqlDataAdalter.

Đây là bài học đầu tiên trong các lesson về ADO Tutorial. Bài tiếp theo sẽ là Lesson 02:  The SqlConnection Object các bạn cùng theo dõi nhé !

Tags: